Mặc dù đúng là có nhiều người cho rằng bàn phím cơ quá ồn nhưng cũng nhiều người khác lại thấy tiếng ồn đó cũng bình thường, không khác bàn phím văn phòng truyền thống là mấy và thật ra thì cũng có kha khá bàn phím cơ tương đối yên tĩnh.
Ở bài viết này, Web Phím Cơ sẽ giải thích lý do tại sao một số bàn phím cơ phát ra âm thanh lớn hơn những sản phẩm khác, so sánh decibel trung bình của âm thanh hàng ngày với bàn phím cơ và chỉ bạn một số mẹo để làm cho âm thanh bàn phím nghe dịu tai hơn.
Bàn phím cơ ồn cỡ nào?
Nhìn chung, âm thanh của bàn phím cơ nằm trung bình ở mức từ 50 đến 60 decibel (dB) khi gõ (theo PC World) và âm lượng lớn nhất có thể đạt tới 78 dB khi bạn gõ mạnh.
Trong khi đó, bàn phím truyền thống thường ở mức âm 40 đến 50 dB nhưng cũng có khi lên tới 72 dB. Để so sánh tương quan, các cuộc trò chuyện giữa mọi người với nhau có âm lượng dao động từ khoảng 60 đến 70 dB còn âm phát ra từ máy hút bụi là khoảng 75 dB (theo Yale University).
Như vậy, bàn phím cơ có âm thanh trung bình cũng khá dễ chịu như khi ta nói chuyện với nhau nhưng nếu gặp người gõ mạnh, chúng cũng ồn xêm xêm với máy hút bụi đang chạy.
Đối với những ai cho rằng bàn phím cơ quá ồn, mọi người cần lưu ý rằng môi trường văn phòng có âm thanh trung bình ở mức 60-65 dB, vì vậy tiếng của bàn phím cơ (loại không clicky) đa phần sẽ “chìm nghỉm” giữa tiếng ồn của văn phòng.
Bảng mức độ ồn tham khảo:
- Máy hút bụi: 75 – 80 dB
- Nói chuyện bình thường: 60 – 75 dB
- Môi trường văn phòng: 60 – 65 dB
- Bàn phím cơ học: 50 – 60 dB
- Bàn phím thông thường: 40 – 50 dB
Tại sao phím cơ ồn hơn phím thường?
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến âm lượng của một bàn phím mà chủ yếu là switch. Không giống như bàn phím thường (membrane), bàn phím cơ sử dụng các switch cơ học hoặc từ tính mang lại độ chính xác, độ tin cậy và tuổi thọ cao hơn (một số switch được thiết kế để hoạt động với hơn 100 triệu lần nhấn).
Chính vì hiệu suất hoạt động vượt trội như vậy, các switch của bàn phím cơ rất phổ biến với các tác giả chuyên viết lách, lập trình viên, những người yêu công nghệ và các tuyển thủ esports.
Thông thường, có 3 loại switch chính:
- Tactile: Khi gõ phím sẽ cảm nhận có độ nẩy nhất định
- Linear: Nhẹ nhàng, êm ái, ít có cảm giác va chạm và cho âm thanh nhỏ
- Clicky: Vừa có phản hồi vừa có âm thanh lách cách nghe rất rõ
Như là truyền thống từ lâu và khởi nguồn từ các switch Cherry MX, các switch dạng linear như Cherry MX Red thường có âm thanh nhỏ nhất còn switch dạng clicky như Cherry MX Blue có âm thanh to rõ nhất. Switch dạng tactile thì nằm đâu đó ở khoảng giữa.
Chính vì vậy, người dùng thường có xu hướng nhận diện “brown switch” là âm vừa, “blue switch” là âm to còn “red switch” là âm nhỏ.
Ngoài ra, các yếu tố khác ảnh hưởng đến âm thanh của bàn phím cơ còn:
- Keycap (mũ phím): Âm thanh phát ra khi chạm đáy ở cuối hành trình nhấn xuống
- Case (vỏ, khung thân): Một số thân vỏ có foam hấp thụ âm thanh, một số khác không có
- Bề mặt đặt phím: Bàn làm việc bằng kim loại cứng và gỗ thường có khả năng khuếch đại âm thanh bàn phím so với những chất liệu khác.
Làm sao để làm cho bàn phím cơ bớt ồn?
Thỉnh thoảng chúng ta hay nghe mọi người than là phím cơ ồn quá, hoặc các meme, hoặc các clip TikTok kiểu “đeo tai nghe vào và gõ phím cơ là combo bị ghét nhất trong văn phòng” v.v. Tuy nhiên, sự thật không tới nỗi như vậy. Bàn phím cơ khi cần thì vẫn có thể giảm âm giống bàn phím thường vậy, và dưới đây là 5 cách làm phổ biến.
1. Đổi switch
Thay thế các switch hiện có bằng các switch êm hơn nhưng chúng phải tương thích với bàn phím. Linear switch ít ồn hơn clicky. Cherry MX Silent Red và Cherry MX Silent Black là hai cái tên trong nhóm các switch cơ yên tĩnh nhất. Tuy nhiên, để làm được điều này thì bàn phím phải hỗ trợ hot-swap, cho phép chúng ta gỡ switch hiện tại ra và thay switch khác vào. Nếu switch đã được hàn thẳng vào mạch thì việc này khá khó khăn, có khi không thể, hoặc phải mua bàn phím đó với phiên bản sử dụng switch khác.
2. Tra dầu switch và stabs
“Stabilizer” (còn gọi là thanh cân bằng phím, gọi tắt: “stabs”) là bộ phận bên dưới các phím có chiều dài trên 1.75unit, giúp ngăn phím lung lay khi được nhấn trực tiếp hoặc khi người dùng nhấn các phím xung quanh gần đó. Việc tra dầu (lubricate – hay được gọi tắt là lube) vào switch và stabe giúp giảm ma sát của chuyển động, qua đó gián tiếp làm giảm âm thanh phát ra.
3. Thêm vòng chữ O (O-Ring) bên dưới keycap
Stem là bộ phận kết nối giữa keycap và switch. O-Ring là vòng đệm cao su để giảm tiếng ồn và cải thiện cảm giác gõ.
O-Ring bao ngoài stem, nằm giữa keycap và switch, giúp giảm lực tác động của keycap lên switch, từ đó giảm tiếng ồn khi gõ. Ngoài ra, O-Ring cũng giúp tăng độ đàn hồi của phím, cho cảm giác gõ êm ái hơn.
Thêm O-Ring vào stem giúp thay đổi âm phát ra theo nguyên tắc: vòng mỏng thì cảm giác gõ ít thay đổi và âm to, vòng dày thì ngược lại, giúp giảm âm đáng kể nhưng khi gõ sẽ hơi chán.
O-Ring có nhiều kích thước và độ dày khác nhau, ảnh hưởng khác nhau đến độ giảm tiếng ồn và cảm giác gõ. Thông thường, O-Ring dày 2mm giúp giảm ồn nhiều nhất nhưng cũng làm giảm hành trình phím đáng kể. O-Ring dày 1mm giúp giảm tiếng ít hơn nhưng vẫn mang lại cảm giác gõ êm ái.
4. Lót thêm foam tiêu âm (sound-dampering foam)
Foam tiêu âm (còn gọi là sound-dampering foam hoặc sound-absoring foam) của bàn phím cơ là một tấm đệm cao su non hoặc cao su lưu hóa được đặt bên trong bàn phím cơ, giúp giảm tiếng ồn và cải thiện cảm giác gõ. Foam tiêu âm hoạt động bằng cách hấp thụ năng lượng từ các chuyển động của switch và keycap, từ đó giảm tiếng ồn khi gõ.
Có nhiều loại foam tiêu âm khác nhau như foam tiêu âm case, foam tiêu âm PCB, foam tiêu âm gasket… Mỗi loại foam sẽ có tác dụng khác nhau. Một số bàn phím đời mới, giá cao thường đã có sẵn foam tiêu âm nhưng vẫn cho phép người dùng thay đổi foam phù hợp với nhu cầu sử dụng.
5. Sử dụng tấm lót bàn làm việc
Tấm lót bàn làm việc giống như một tấm đệm nằm giữa bàn phím và mặt bàn. Khi bạn nhấn phím, tấm đệm này sẽ hấp thụ một phần lực truyền từ keycap xuống bàn, làm giảm âm và độ rung. Chất liệu và độ dày của miếng lót có thể làm giảm thêm các rung động truyền tới mặt bàn nhằm khuếch đại âm thanh.
Tấm lót bàn làm việc có nhiều loại khác nhau, bao gồm:
- Tấm lót bằng cao su: Đây là loại phổ biến nhất, có độ đàn hồi cao, giúp hấp thụ lực tác động của keycap lên switch và rung động của switch hiệu quả.
- Tấm lót bằng vải: Có độ đàn hồi thấp hơn thảm lót bàn làm việc cao su nhưng vẫn giúp giảm tiếng ồn của phím cơ một cách đáng kể.
- Tấm lót bằng da: Có độ đàn hồi cao và độ bền cao, cũng giúp hấp thụ lực tác động của bàn phím hiệu quả, tuy nhiên có thể đắt hơn các loại tấm lót bàn làm việc khác.
Nhiều người thích tiếng ồn của bàn phím cơ
Nhiều người thích gõ bằng bàn phím cơ vì yêu thích sự kết hợp giữa xúc giác (sự phản hồi của phím khi bấm) và thính giác (âm thanh phát ra theo từng nhịp gõ). Họ cho rằng, một âm thanh vừa tai vang lên giúp họ biết bàn phím đã nhận tín hiệu, điều này có thể cải thiện tốc độ và sự chính xác. Chính vì thế, các switch dạng clicky đã được tạo ra để mang lại âm thanh to, rõ cho những người đam mê gõ phím.
Mặc dù âm thanh của bàn phím cơ to hơn bàn phím truyền thống một chút nhưng nhìn chung, chúng không to vượt trội hơn so với âm thanh của môi trường văn phòng thông thường. Tuy nhiên, nếu bạn nhận được lời than phiền của đồng nghiệp, bạn chung phòng hoặc người trong gia đình, đã đến lúc phải tìm cách giảm âm rồi đấy. Hãy thử các switch ít ồn (silent switch), vòng O-Ring, gắn thêm foam tiêu âm hoặc trải thêm miếng lót bàn bên dưới để không ảnh hưởng mọi người và tiếp tục tận hưởng những lợi ích của bàn phím cơ nhé.
